Vanaf 1 januari a.s. gaan werkbedrijf Avelingengroep en de Regionale Sociale Dienst samen verder als Avres, de uitvoeringsorganisatie voor de Participatiewet. Tijdens de raadsvergadering van oktober was het meerjarenbeleidsplan van deze organisatie aan de orde in gemeenteraad. GroenLinks uitte forse kritiek op dit meerjarenbeleidsplan, omdat het te vaag is en te weinig concrete ambities en doelen bevat. Ook is het stuk totaal niet meetbaar en kunnen de verschillende gemeenteraden achteraf dus niet kijken of het beleid werkt, of dat het bijgesteld moet worden. 

De participatiewet is een van de drie decentralisaties. Iedereen die kan werken maar daarbij ondersteuning nodig heeft, valt sinds 1 januari 2015 onder de Participatiewet. De wet is er om zoveel mogelijk mensen met of zonder arbeidsbeperking werk te laten vinden. De Participatiewet vervangt de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (WSW) en een groot deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong). In de regio Alblasserwaard/Vijfheerenlanden zijn de RSD en de Avelingengroep verantwoordelijk voor de uitvoer van deze wet. Per 1 januari 2016 gaan deze twee organisaties samen verder onder de naam Avres. 

Voor deze nieuwe organisatie werd het meerjarenbeleidpsplan in oktober aan de raad voorgelegd. GroenLinks vindt het van belang dat wij als raad goed in beeld hebben wat het effect van maatregelen is en of er eventueel bijgestuurd moet worden. Zeker bij een heel belangrijk onderwerp als de participatiewet, waar het gaat om het wel of niet meedoen aan de samenleving, is het van belang dat de raad goed de vinger aan de pols kan houden. In een meerjarenbeleidsplan wordt voor een periode van vier jaar vastgelegd wat de organisatie moet gaan doen. Het moet dus een goede set doelstellingen zijn, waarmee je over vier jaar (of eerder bij een evaluatie) kunt laten zien wat er wel en niet bereikt is. 

De nieuwe uitvoeringsorganisatie moet wat GroenLinks betreft dan ook zo snel mogelijk met een nieuw meerjarenbeleidsplan komen, waarin helder gemaakt wordt wat de ambities en de concrete doelen zijn en hoe we gaan meten of we die doelen realiseren. We dienden daarom, samen met een groot deel van de raad, een motie in, die daartoe opriep. De motie werd aangenomen en wij kijken dan ook uit naar een beter meerjarenbeleidsplan!  

De spreektekst van GroenLinks luidde als volgt: 

Voorzitter,

Over twee en halve maand begint de nieuwe uitvoeringsorganisatie voor de Participatiewet haar werkzaamheden. Nu al zijn RSD en Avelingengroep, die samen deze uitvoeringsorganisatie gaan vormen, hard aan de slag om op 1 januari klaar te staan. Een van de zaken die voor die tijd geregeld moeten zijn, is het vaststellen door de raden van een meerjarenbeleidsplan.

En, voorzitter, dat is niet het onbelangrijkste gedeelte. Het meerjarenbeleidsplan is volgens de concepttekst van de nieuwe GR zelfs het enige moment waarop de raden de mogelijkheid hebben om direct te sturen, aan de knoppen te zitten en dus invloed te hebben op het beleid van de uitvoeringsorganisatie. Het is dus van groot belang dat wij als raden hier voldoende aandacht aan besteden, en niet onbelangrijk, dat wij duidelijke, stuurbare en meetbare ambities en doelen vaststellen, zodat we ook echt aan de voorkant sturen en aan de achterkant kunnen controleren. We hoeven maar het vorige maand vastgestelde rekenkamerrapport in herinnering te halen, waar juist dat punt steeds benadrukt werd.

En daaraan ontbreekt het wat GroenLinks betreft toch wel in het meerjarenbeleidsplan dat ons ons vandaag wordt voorgelegd. Inhoudelijk valt er niet veel op aan te merken. “Je kunt er haast niet op tegen zijn,” zou je bijna zeggen. Nu is dat niet per se een positieve omschrijving van een beleidsstuk. Beleid waar je bijna niet tegen kunt zijn, is vaak beleid dat zo vaag en breed geformuleerd is, dat iedereen het er wel mee eens moet zijn. En dat is hier wat GroenLinks betreft het geval.

De hoofddoelstellingen die zijn opgesteld onderschrijven we dan ook geheel. Meer mensen aan het werk, meer mensen voorzien in hun levensonderhoud en worden financieel onafhankelijk en een effectieve en efficiente uitvoering binnen budgettaire kaders. Wie kan daar op tegen zijn?

Helaas is de uitwerking in doelen, subdoelen en resultaten al niet veel concreter. En juist daar zouden de raden stuurbare en meetbare doelen en resultaten moeten benoemen. De resultaten die nu in het schema op de laatste pagina van het meerjarenbeleidsplan genoemd zijn, zijn absoluut niet meetbaar. % mensen aan het werk; hoeveel procent? Hoeveel is dat nu? Welke ambitie hebben we? Het blijkt nergens uit. Of: het voorkomen en verminderen van fraude en recidive. Hoeveel % fraudeert nu? En naar welk percentage willen we toe? Of: het bieden van inkomensondersteuning. Hoe dan? Aan wie? Wanneer?

Voorzitter, als raadslid dat vooraf duidelijk wil hebben welke ambities we stellen, oftewel wat we willen bereiken met dit beleidsplan, heb je helemaal niets aan deze resultaten. En ook als we over een tijdje willen bekijken of ons beleid effectief is geweest. Hoe moeten we dan vaststellen dat die resultaten behaald zijn?

Kortom, voorzitter, voor het enige document waar de gemeenteraad sturing kan aanbrengen op het beleid van de uitvoeringsorganisatie Participatiewet, valt dit beleidsplan ontzettend tegen. We hebben zelfs overwogen om er tegen te stemmen, maar dat gaat ons voor nu te ver. We hebben er daarom voor gekozen om een motie in te dienen. De uitvoeringsorganisatie mag die wat GroenLinks betreft als een laatste waarschuwing beschouwen. De motie, die ook door PvdA, VVD, Gorcum Actief, SP, CDA, ChristenUnie/SGP en fractie Hoogesteger, ingediend wordt, luidt als volgt. [motie]

Voorzitter, we hopen dat de uitvoeringsorganisatie deze motie serieus ter hand neemt en ons volgend jaar een meerjarenbeleidsplan zal gaan voorleggen met daarin concrete en meetbare resultaten. Daarmee wordt enerzijds recht gedaan aan de positie en de verantwoordelijkheid die de gemeenteraden hebben in dit proces en anderzijds ook aan het grote belang dat in elk geval wij als GroenLinks hechten aan een goede uitvoering van de Participatiewet. Want daar gaat het om!

Download hieronder de motie!