Donderdag 22 maart stond de startnotitie Meedoen op de raadsagenda. Namens GroenLinks heeft raadslid Ilhan Tekir het college gecomplimenteerd met de wijze waarop deze raadsopdracht wordt vormgegeven en aandacht gevraagd voor emancipatie en diversiteit. Een motie hiertoe is tijdens vergadering ingetrokken omdat het college heeft toegezegd de groepen die extra aandacht behoeven (op basis van geslacht, etniciteit, seksuele voorkeur, leeftijd of religie) mee te nemen in de verdere uitwerking. Hiermee is deze afspraak uit het coalitieakkoord nogmaals bevestigd door het college. Overigens werd ook duidelijk dat het thema diversiteit raadsbreed leeft, waardoor het college werd gesteund in de verdere uitwerking. Hieronder de eerste termijn van Ilhan Tekir.
Voorzitter, Aan de orde is de startnotitie die moet uitmonden in een integraal samenlevingsbeleid. Dit samenlevingsbeleid is terecht één van de speerpunten waarmee deze coalitie kleur wil geven aan de stad. Een stad die in alle mogelijke facetten laat zien hoe kleurrijk die is en deze kleuren koestert als rijkdom, is een stad waar iedereen zich thuis voelt. Dat is het Gorcum waar wij van dromen, omdat we daadwerkelijk willen dat iedereen meedoet. Niet voor niets hebben we daarom dit speerpunt vlak na de coalitievorming verheven tot een op zich zelf staande raadsopdracht. Het zal u niet verbazen dat de fractie van GroenLinks zich sinds de vaststelling van het coalitieakkoord verheugd op de uitwerking van deze raadsopdracht, die overigens de naam draagt van ons coalitieakkoord: Iedereen doet mee!
Om tot een goed resultaat te komen is door uw college zorgvuldig te werk gegaan om van deze raadsopdracht een succes te maken. Zo is de opgave voor de komende jaren op een vernieuwende manier verkend, waarvoor complimenten. De bijeenkomsten met maatschappelijke partners, die wij als fractie met genoegen hebben bezocht, kunnen wat ons betreft ook op andere terreinen voortgezet worden. Ook de aanpak met de verschillende persona’s, Mevrouw van Gorinchem, Joke en Rik, was vernieuwend en ook effectief. Door hen was het makkelijker nadenken over de behoeftes van verschillende groepen. En hoe meer mensen wij vooraf bij beleidsvorming betrekken, des te groter de draagvlak zal zijn voor het uiteindelijke beleid.
De visie die na deze bijeenkomsten is geformuleerd, kunnen wij als GroenLinks fractie ten volle onderschrijven. Want, wie wil nou niet dat Gorcum in 2016 een stad is waar iedereen meedoet, zich kan ontplooien en verantwoordelijkheid neemt voor zichzelf, elkaar en de leefomgeving? De uitwerking van deze visie in het concept raadsvoorstel hebben wij echter met een dubbel gevoel gelezen. Enerzijds lezen wij met genoegen dat zorg, welzijn en ondersteuning voldoende aandacht krijgen. Daarmee zijn de mensen met een fysieke beperking, die graag mee willen doen, ook in de toekomst verzekerd van nadrukkelijke aandacht. Anderzijds dreigen daarmee andere groepen, die ook om aandacht vragen, uit beeld te raken. Wij denken dan aan mensen die belemmerd kunnen worden (of zich belemmerd kunnen voelen) op basis van geslacht, etniciteit, seksuele voorkeur, leeftijd of religie. Samen met de mensen die fysieke beperkingen hebben, zijn dit overigens de zes factoren die door de Europese Commissie zijn onderscheiden als het gaat om gelijke kansen. Omdat het voorliggende raadsvoorstel teveel is gefocust op mensen met een fysieke beperking, dreigt er straks een onevenwichtig samenlevingsbeleid te ontstaan.Graag zien wij een samenlevingsbeleid dat rekening houdt met alle zes de factoren. Gorcum is kleurrijk, die de opgave met zich meebrengt om al die kleuren zichtbaar te maken en te koesteren. Maar soms brengt die veelkleurigheid ook problemen met zich mee, die nu niet door het beleid gedekt worden, en wat volgens GroenLinks wel degelijk bij een samenlevingsbeleid hoort. Om maar even met de bekende personage’s door te gaan: wat bijvoorbeeld als Rik op z’n 14e erachter komt dat hij homo is? Misschien durft hij dat wel aan niemand te vertellen, omdat hij bang is erom uitgelachen te worden. Of hij vertelt het wel en wordt er op zijn sportclub om gepest. Hij stopt met sporten en sluit zich steeds meer af van zijn vrienden. Hoe gaan we ervoor zorgen dat Rik dan toch blijft meedoen? Of Mevrouw van Gorinchem heet eigenlijk Mevrouw van Gündüz. Haar man is overleden en ze kan doordat ze de taal te weinig beheerst niet met haar buren praten of mee met een uitje van de ouderenbond. Dus blijft ze maar alleen thuis. Hoe bereiken we zo iemand dan toch? Even voor uw beeld, de cijfers liegen er niet om, alleen al bij allochtonen en homo’s spreken we over 10.000 inwoners van Gorinchem. Nog een feitje; Gorinchem is in heel Nederland de 22e stad als het gaat om etnische diversiteit. Dit zijn wat GroenLinks betreft geen cijfers om naast ons te leggen.
We merkten in de raadsbijeenkomst al dat er behoefte was om een slag dieper te maken als het gaat om de zes uitsluitingsfactoren. Wij kunnen die behoefte goed plaatsen omdat het hier vaak gaat om groepen die niet snel voor zichzelf durven op te komen. Rik en Mevrouw van Gündüz zijn daar voorbeelden van. Maar concreet kunt u dan ook denken aan homo’s die niet hand in hand durven te lopen op een kermis, of de opvallend lage participatiegraad van allochtonen in het vrijwilligerswerk, of vrouwen die nog steeds moeite ondervinden op de arbeidsmarkt, of de vereenzaming van ouderen waardoor ze hun huis niet meer uit komen, of wat te denken van de angstgevoelens die vandaag de dag bestaan ten opzichte van Esther of Hassan die gewoon een synagoge of moskee bezoeken. Het zogenaamde empoweren van deze mensen wordt bovendien lastiger als twee of meerdere van deze factoren bij dezelfde persoon samenvallen. Denkt u bijvoorbeeld aan migrantenvrouwen en hun achterstand als het gaat om maatschappelijke participatie. Deze groepen kampen helaas met een dubbele achterstand.
Voorzitter, al met al zijn er genoeg voorbeelden te noemen uit de dagelijkse praktijk. Deze week nog heeft het Sociaal Cultureel Planbureau een onderzoek gepresenteerd waaruit blijkt dat ruim een kwart van de homoseksuelen in het openbaar negatieve reacties krijgt vanwege hun seksuele voorkeur. Wij kunnen dergelijke signalen niet ongehoord laten als we toewerken naar een integraal samenlevingsbeleid. Het is wat ons betreft dan ook geen keuze maar een opgave die er ligt om te werken aan een stad waarin niemand belemmerd wordt (of zich belemmerd voelt) om mee te doen.
Hoe groot deze opgave in Gorinchem is weten we niet precies. Bij het bepalen van die opgave willen we uw college wel graag helpen. Dat zeg ik met nadruk omdat we uiteindelijk hetzelfde doel voor ogen hebben: iedereen laten meedoen, laat daar geen twijfel over bestaan. Om u verder te helpen bij het uitwerken van de startnotitie, brengen wij een motie in waarin we uw college verzoeken om dit na te gaan aan de hand van een diversiteitsscan. U bent al op goede weg en op deze manier maakt u die weg alleen maar breder zodat niemand in de sloot valt, want die staan langs de weg. De uitkomsten van deze scan laten zien hoe diversiteitsproof onze gemeente is. Oftewel; in hoeverre houden wij in ons beleid rekening met diversiteit en hoe kunnen we dat nog verbeteren? Een positieve insteek dus Daarbij gaat het niet alleen om welzijnswerk, maar ook om bijvoorbeeld de openbare ruimte. Om met dat laatste maar even door te gaan. Er zijn gemeenten die de diversiteit van hun stad in de openbare ruimte terug laten komen door hun straten te hernoemen naar buitenlandse helden of geografische plaatsen die een belangrijke rol hebben gespeeld. Heel simpel, kost niets, maar draagt wel bij aan herkenning en binding met de stad. Zo zijn er nog tal van mogelijkheden, maar stap 1 is het in beeld brengen van de opgave. Overigens gaan wij ervan uit dat deze scan gemakkelijk als afstudeeropdracht op HBO- of WO niveau kan worden uitgevoerd. In een tijd van financiële schaarste moeten we niet willen om hiervoor een extern bureau in te huren.
Nogmaals onze complimenten voor het in gang gezette proces en laten we gezamenlijk ons best doen om dit tot een kleurrijk resultaat te brengen. Wij hebben daar alle vertrouwen in.