In de gorinchemse gemeenteraad was twee weken geleden een felle discussie losgebarsten over een garantie en een lening die het college aan de Stichting Lingeburcht wilde gaan verstrekken om het plan Evia te realiseren op de locatie van het oude gymnasium te Sparta/Athene. Veel vragen werden er gesteld rondom risicomanagement en maatschappelijk nut. Na aanvullende informatie vanuit het college was onze fractie gerustgesteld en overtuigd van het nut. Raadslid Ilhan Tekir sprak hierover in de raad. Zijn betoog en analyse is hieronder te lezen.
Donderdag 26 januari heeft de gemeenteraad zich gebogen over het wel of niet lenen en garant staan ten behoeve van Stichting Lingeburcht. Deze stichting is in het leven geroepen om het stedelijk vernieuwingsproject Evia te realiseren, welke goed is voor 25 huurwoningen, 45 koopwoningen en 112 parkeerplaatsen op Sparta Athene (achter het station). Ondanks dat het hier gaat om herhuisvesting van - met name – ouderen die nu in verouderde huizen wonen, stond de gemeenteraad niet unaniem achter het plan om Evia met steun van de gemeente door te laten gaan. Ook de aanwezige ouderen op de publieke tribune, die al jaren wachten op hun nieuwe zorgwoningen, kon de weerstand in de raad niet helemaal beteugelen. Jammer, want de discussie bleek vooral betrekking te hebben op de vraag of het hier wel of niet ging om publiek belang. Hoe dan ook is die vraag voor GroenLinks makkelijk te beantwoorden; het gaat hier om zorg- en woningbehoeftige ouderen en dat is voor ons publiek belang. Bovendien gaat het lenen van geld de gemeente geen geld kosten maar integendeel opleveren, omdat het geld wordt uitgeleend tegen marktconforme rentepercentages.
Al met al stond een meerderheid van de raad gelukkig wel achter het plan om Evia doorgang te laten vinden en daarmee de ouderen niet in de kou te laten staan. Als fractie hebben wij onze bijdrage in de discussie geleverd door de mogelijke scenario’s in kaart te brengen. Dit bleek voor velen verhelderend te zijn, daarom hieronder onze bijdrage en daarin de scenario’s die mogelijk zijn, waarbij wij als fractie na grondige analyse ervan overtuigd zijn dat het eerste scenario werkelijkheid zal worden.
Voorzitter,
Aan de orde is de voorgenomen lening en garantstelling aan de Stichting Lingeburcht. Een kwestie die veel stof heeft doen oplaaien. Tijdens de raadsbijeenkomst werd duidelijk dat het goed is om dit voornemen nog eens goed tegen het licht te houden. Om de gemeenteraad hierin te voorzien, heeft uw college de lening en garantstelling nog eens toegelicht in een aanvullende informatiebrief, waarvoor dank. Voordat ik inhoudelijk wat zal zeggen over deze specifieke lening en garantstelling, wil ik graag het volgende algemene punt onder ieders aandacht brengen.
Zoals u weet hebben zowel de gemeenteraad als uw college een aantal bevoegdheden om beleidsdoelstellingen in de stad te realiseren. Deze bevoegdheden maken het mogelijk dat het collegeprogramma wordt gerealiseerd. Hoewel een lening of garantstelling niet tot de meest gebruikte middelen behoort – wat ook maar goed is – gaat het ook hier om bevoegdheden die de wet geeft om beleidsdoelstellingen te realiseren. In het specifieke geval gaat het om doelstellingen m.b.t. stedelijke vernieuwing. Vrij vertaald willen wij de - voornamelijk - ouderen die nu in verouderde huizen wonen een nieuw onderkomen bieden die voldoet aan de eisen van deze tijd. De fractie van GroenLinks vindt dat daar best wat tegenover mag staan. Wij laten onze ouderen niet in de kou. Zeker in financieel moeilijke tijden is het een kunst om dit soort noodzakelijke projecten in leven te houden. Daarom denken wij graag mee met het college om nu door middel van een lening en garantstelling een stap verder te komen. Dit betekent echter niet dat we blind moeten zijn voor de risico’s die we eventueel lopen. Om die reden hebben we het voorhangbesluit aan de hand van de bespreking tijdens de raadsbijeenkomst en de aanvullende informatiebrief nog eens kritisch bekeken en komen tot de volgende analyse. In die analyse zijn een aantal scenario’s te onderkennen.
In het eerste scenario realiseert de Stichting Lingeburcht het project Evia met 25 huurwoningen, 45 koopwoningen en 112 parkeerplaatsen, waarna de lening netjes wordt terugbetaald. Dit is voor de gemeente het verwachte scenario waarbij geen sprake is van financieel verlies. Integendeel, omdat de lening wordt weggezet tegen een marktconform rentepercentage met daarboven een risico-opslag, is er zelfs sprake van een financieel voordeel.
In het tweede scenario realiseert de Stichting Lingeburcht het project ten dele waarbij het koopgedeelte niet wordt gerealiseerd. Dit is mogelijk wanneer het de stichting niet lukt om een aanzienlijk deel van de koopwoningen te verkopen. In dat geval zal er ook niet worden begonnen met de bouw van de koopwoningen en mag de stichting ook geen beroep doen op tijdelijke financiering. Als de situatie zo ver komt heeft de gemeente recht tot het vestigen op een hypotheek, waardoor we inkomsten kunnen genereren door exploitatie of verkoop van de huurwoningen. In een dergelijk geval heeft de gemeente bovendien het recht om de lening op te eisen en garantiestelling te beëindigen. Hoewel dit scenario niet te verwachten is, zijn ook hierin de risico’s voor de gemeente afgedekt.
In het derde en laatste scenario gaat de aannemer failliet. In dat geval worden de meerkosten om de woningen af te bouwen gedekt door Woningborg. Hoewel ook dit scenario niet te verwachten is, zien we ook hierin dat de risico’s voor de gemeente afgedekt zijn.
Om een lang verhaal kort te houden ziet onze fractie bij verschillende scenario’s dat de gemeente geen reëel risicodrager is. Dit is voor ons een belangrijk gegeven. Uiteraard is er theoretisch gezien wel een risico, daar staan we uiteindelijk ook voor garant. Toch vinden wij het belang van Evia in deze prevaleren boven het theoretische risico dat we lopen.